ā€œMinisterie VWS moet ruimhartiger informatie verstrekkenā€

Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) stelt dat het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) ruimhartiger en effectiever moet zijn met het verstrekken van informatie over de besluitvorming rondom de coronapandemie. Op vragen van journalisten die een beroep doen op de Wet open overheid (Woo) reageert VWS traag en weinig responsief. Deze werkwijze van VWS belemmert de controlerende functie van de journalistiek. Dat kan en moet beter, zo schrijft het college in een advies dat is uitgebracht naar aanleiding van een klacht van een journalist over de afhandeling van Woo-verzoeken door het ministerie van VWS.

Het is de eerste keer dat het college een advies uitbrengt naar aanleiding van een klacht van een journalist. Het advies komt voort uit een vastgelopen bemiddelingspoging van het Adviescollege tussen een freelance journalist en het ministerie van VWS. De journalist had het ACOI benaderd omdat het ministerie van VWS de door hem gevraagde informatie over het vaccinatiebeleid niet openbaar wenst te maken. Hoewel partijen de tijd hebben genomen voor de bemiddeling en er op onderdelen zeker toenadering is geweest, is uiteindelijk geen overeenstemming bereikt. Het Adviescollege heeft daarom besloten om advies over dit onderwerp uit te brengen aan minister Kuipers, die verantwoordelijk is voor de uitvoering van de Wet open overheid bij VWS.Ā 

Documenten OMT vrijgeven

Het ACOI hanteert als uitgangspunt in al zijn adviezen dat toegang tot overheidsinformatie noodzakelijk is voor het goed functioneren van het openbaar bestuur en de democratische rechtstaat. De huidige werkwijze van VWS draagt hier helaas niet aan bij. VWS heeft geweigerd om een aantal documenten van het OMT openbaar te maken. Het ACOI vindt dat dit moet worden heroverwogen. Ineke van Gent, voorzitter van het Adviescollege: ā€œHet OMT heeft een zeer grote rol gespeeld in de nationale crisisorganisatie. Het is heel goed dat de agendaā€™s Ć©n de adviezen van het OMT tijdens de pandemie actief openbaar zijn gemaakt. Nu is het tijd om ook de achterliggende documenten zoveel mogelijk openbaar te maken. Wij hechten aan een democratie waaraan iedereen actief kan deelnemen en kan volgen wat de overheid doet. Dat betekent dat iedereen toegang moet hebben tot de informatie die de overheid heeft.ā€

Openbaarheid moet de norm zijn

Het ministerie van VWS krijgt veel Woo-verzoeken binnen rondom de aanpak van COVID-19. Meer dan honderd juristen beoordelen of documenten in zā€™n geheel, gedeeltelijk of niet openbaar kunnen worden. ā€œEr wordt door het ministerie wel hard gewerkt,ā€ stelt Ineke van Gent. ā€œTegelijkertijd wordt niet geleverd waarom wordt gevraagd, namelijk om tijdige openbaarmaking van informatie. Er wordt te vaak een beroep gedaan op uitzonderingsgronden. Dat is niet de bedoeling van de wet. Openbaarheid moet de norm zijn.ā€

Overleg met journalisten

Het Adviescollege vindt daarom dat het ministerie van VWS in overleg moet treden met journalistieke beroepsgroep om bijvoorbeeld aan hen te vragen welke documenten voorrang zouden moeten hebben. Hoe kunnen die documenten hanteerbaar gepubliceerd worden en wat kan naar achteren schuiven?

Daarnaast adviseert het college om op websites over COVID een helder overzicht te zetten over wat er al is gepubliceerd en wat er nog aankomt naar aanleiding van Woo-verzoeken.

Het college gaat ervan uit dat de minister van VWS dit advies ziet als een aansporing om Woo-verzoeken actiever en ruimhartiger te behandelen en verwacht spoedig bericht van VWS over de opvolging.Ā 

Het volledige advies vindt u hierĀ 

Noot voor de redactie:
Perscontact:Ā Lars Walder, woordvoerder
Lars.walder@acoi.nl /Ā 0631019868