PublicatiesPublicaties Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding

Op 5 maart 2024 heeft een journalist van Het Financieele Dagblad (FD) via een advocaat, bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding een klacht ingediend. Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zijn verzoek om informatie over, kortgezegd, subsidieregelingen voor de Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie, had afgehandeld. Naar aanleiding van de klacht is er bemiddeld door het Adviescollege.

De verplichte actieve openbaarmaking treedt in werking in vier fases (tranches). Voor elke fase maakt het ministerie van BZK regels voor de wijze waarop de informatiecategorieën openbaar gemaakt moeten worden en welke organisaties daarvan tijdelijk worden uitgesloten. Per fase zal het Adviescollege een advies uitbrengen over de conceptregelingen. Het Adviescollege adviseerde eerder om de verplichte actieve openbaarmaking snel in werking te laten treden, daarbij publicatiestandaarden vast te stellen en de publicatietermijn te bepalen. 

Op 10 januari 2023 heeft een journalist bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding een klacht ingediend. Aanleiding voor de klacht was het uitblijven van een reactie op zijn Woo-verzoek en het overschrijden van de beslistermijn. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en het ministerie van Buitenlandse Zaken. De bemiddeling is afgerond met een eindbrief.

Op 21 november 2022 diende een journalist van SPiT een klacht en verzoek tot bemiddeling in bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Aanleiding voor de klacht was het ruimschoots overschrijden van de beslistermijn voor zijn verzoek om informatie over pelagische visserij. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en het ministerie van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) (voorheen het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit). De bemiddeling is afgerond met een eindbrief.

Op 29 maart 2024 bracht het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) een advies uit aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties over openbaarmaking op verzoek genaamd: Wat kan ik voor u doen?

Het is een pleidooi voor meer en betere samenwerking tussen Woo-verzoeker en -behandelaar. In het advies wordt aanbevolen om die samenwerking te ondersteunen met een openbare leidraad die iedere overheidsorganisatie moet hebben. De staatsecretaris is tevens geadviseerd het gebruik van een openbare leidraad verplicht te stellen. Het ACOI heeft daarbij aangeboden een model voor een dergelijke openbare leidraad te ontwikkelen die overheidsorganisaties kunnen overnemen en aanpassen aan hun specifieke situatie. In de kabinetsreactie op de invoeringstoets Woo en bijbehorende adviezen is aangekondigd dat de opdracht voor het ontwikkelen van een model voor een openbare leidraad aan het ACOI wordt verstrekt. 

In dit dossier kunt u de voortgang van de ontwikkeling van dit model – genaamd de Samenwerkwijzer – volgen. Het is de verwachting dat de Samenwerkwijzer in Q1 2025 zal verschijnen.

De staatssecretaris Digitale Zaken en Koninkrijksrelaties heeft advies gevraagd over het al of niet voortzetten van de functie van de Regeringscommissaris Informatiehuishouding voor de Rijksoverheid. Dit advies was uiterlijk eind januari 2023 gewenst.

Eén van de kerntaken van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) is advisering aan de bewindspersonen van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) over hun plannen om de openbaarheid en de digitale informatiehuishouding van de overheid te verbeteren.

In dit dossier leest u over het onderzoek en de activiteiten van het Adviescollege om tot dit advies te komen. 

Direct naar het advies.

Op 17 juli 2023 hebben journalisten van Follow the Money bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) een klacht en verzoek tot bemiddeling ingediend. De klacht zag op het overschrijden van de beslistermijn bij een Woo-verzoek over het STAP-budget, waarbij het ministerie herhaaldelijk de beslistermijn uitstelde en afspraken niet nakwam.

Op 20 februari 2024 heeft een journalist van Omroep West bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding een klacht ingediend. Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop het Rijksvastgoedbedrijf zijn verzoek om informatie behandelde. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en het Rijksvastgoedbedrijf.

Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding heeft advies uitgebracht over het concept-Archiefbesluit 20XX. Dit is dinsdag 9 april, op verzoek, aan de staatssecretaris Cultuur en Media (OCW) gezonden. Het Adviescollege heeft zich in dit advies vooral gericht op de regels die gaan over de selectie van overheidsinformatie, en over de openbaarheid van informatie bij archiefdiensten.

Op 18 september 2023 heeft de Stichting Borsele tot de kern bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) een klacht en verzoek tot bemiddeling ingediend. In het kader van de mogelijke bouw van twee nieuwe kerncentrales in de gemeente Borsele waren twee Woo-verzoeken door de stichting ingediend bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). De behandeling van de verzoeken duurde lang en de communicatie werd als stroef ervaren. Dit waren dan ook de redenen om een klacht in te dienen bij het Adviescollege.

In het advies met de titel 'Wat kan ik voor u doen?' geeft het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) adviezen over manieren waarop openbaarmaking op verzoek verbeterd kan worden. Het is een reactie op de invoeringstoets Woo, waaruit opnieuw naar voren komt dat de afhandeling van Woo-verzoeken nog niet goed verloopt.

Ter verbetering van het Woo-proces adviseert het Adviescollege (alle) overheidsorganisaties beter samen te werken met Woo-verzoekers. Stel hun informatiebehoefte centraal, bepaal samen hoe die het beste kan worden vervuld, en ‘lever’ vervolgens ook. Volg voor de samenwerking bovendien een openbare leidraad, zodat beide partijen weten wat ze – in alle redelijkheid – van elkaar mogen verwachten.

Direct naar het advies.

Het Adviescollege is op 1 mei 2022 ingesteld. De werkwijze rond de kerntaken adviseren en bemiddelen zijn in beweging. Per jaar wordt een werkprogramma opgesteld. 

Prioriteiten kunnen gedurende de programmaperiode veranderen. Ook is het mogelijk dat zich tussentijds urgente kwesties aandienen. Op deze pagina zal de actuele stand van zaken worden weergegeven, met informatie over de voorgenomen oplevertermijn van bijvoorbeeld adviezen.

Op 12 november 2022 heeft een wetenschapper van de Universiteit Leiden bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding een klacht ingediend over de wijze waarop het ministerie van Financiën, waaronder ook de Belastingdienst en de Dienst Toeslagen, zijn Woo-verzoeken behandelden. Naar aanleiding van de klacht is er bemiddeld door het Adviescollege.

Op 24 maart 2023 heeft een journalist bij EenVandaag een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop het ministerie van Financiën zijn verzoek om informatie behandelde. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen EenVandaag en het ministerie van Financiën.

Op 11 januari 2024 heeft een freelance journalist bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding een klacht ingediend. Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop het ministerie van Justitie en Veiligheid het verzoek om informatie afhandelde. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en het ministerie. De bemiddeling is geslaagd en afgerond met een eindbrief.

De Tweede Kamer heeft op 31 mei 2023 aan het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) gevraagd om een advies uit te brengen over de openbaarheidsregimes bij en de toegang tot stukken over de Bijlmervliegramp. 

Een ramp, zoals die in de Bijlmer, heeft grote gevolgen voor de directe betrokkenen maar ook gevolgen voor de samenleving als geheel. Het raakt aan de veiligheid en aan het vertrouwen van burgers in instanties en de luchtvaartveiligheid. Gezien deze individuele en maatschappelijke belangen is het van belang om binnen de grenzen van verdrags- en nationale bepalingen te komen tot een zo’n groot mogelijke mate van openbaarheid.

Het Adviescollege ziet mogelijkheden om de openbaarheid en toegankelijkheid van het archief over de vliegramp in de Bijlmer te vergroten. Vanwege de maatschappelijke, persoonlijke en politieke betrokkenheid bij de gevolgen van de vliegramp bevat het archief namelijk meer dan alleen documenten die doorgaans op grond van het luchtvaartverdrag beperkt openbaar zouden moeten zijn. Gevoelige documenten die wel onder het luchtvaartverdrag vallen, zoals getuigenverklaringen of transcripten van de luchtverkeersleiding, kunnen volgens het Adviescollege het beste door een (permanente) commissie beoordeeld worden. In deze commissie zijn de verschillende belangen, zoals openbaarheid, luchtvaartveiligheid en nabestaanden vertegenwoordigd. Tot slot kan ook een herstructurering van het archief de openbaarheid vergroten en kunnen een uitgebreidere inventaris en onderzoeksgids behulpzaam zijn om alle beschikbare informatie over de vliegramp in de Bijlmermeer in kaart te brengen.

Direct naar het advies.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Er valt nog veel te verbeteren aan de digitale toegankelijkheid van documenten die de overheid op internet publiceert. 

Uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam, in opdracht van het ACOI, blijkt dat er nog veel documenten zijn die niet worden gevonden in zoekmachines en niet goed gelezen kunnen worden door computersoftware. Het gevolg: de informatie is moeilijker te vinden en te (her)gebruiken voor burgers. Gelukkig laat het onderzoek ook zien dat relatief eenvoudige aanpassingen al een groot effect kunnen hebben. Ook hoeven deze aanpassingen in de regel niet veel te kosten. 

In een e-mail van 24 november 2023 is bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) gevraagd alle informatie te verstrekken hoe het ACOI onderscheid maakt, of denkt te kunnen maken, of een burgerjournalist al dan geen bemiddelingsverzoek bij het ACOI in kan dienen. In deze publicatie wordt het besluit en de bijhorende communicatie gepubliceerd. 

Het goed functioneren van overheid en politiek, de bestuurscultuur en vooral vertrouwen tussen burgers en overheid zijn belangrijke onderwerpen in de formatie. Veel verkiezingsprogramma’s verwezen ernaar, maar de link met archivering en openbaarheid van overheidsinformatie is nauwelijks gelegd. Dat is een gemiste kans.

Een goede informatiehuishouding is noodzakelijk voor rechtmatig overheidshandelen, een ‘actieve herinnering’ en publieke verantwoording. En toegang totoverheidsinformatie voor iedereen is noodzakelijk voor maatschappelijke participatie, publieke controle en herstel van vertrouwen.

Het ACOI adviseert de nieuwe Kamer en het nieuwe kabinet met klem om de komende jaren energie te steken in de uitvoering van de Woo. Hoe dit aan te pakken leest u terug in dit postion paper. 

In het rapport blikt het ACOI terug op 35 jaar werken aan een betere digitale informatiehuishouding bij de overheid.

Aan de hand van een literatuuronderzoek en interviews met deskundigen worden zes terugkerende patronen gesignaleerd die een structurele verbetering van de digitale informatiehuishouding belemmeren. Het onderzoeksrapport is één van de bouwstenen voor het advies aan de bewindspersonen van BZK en OCW over de meerjarenplannen voor het verbeteren van de informatiehuishouding. Dat advies is op 23 mei 2024 gepresenteerd. 

Op 2 augustus 2023 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop de Politie Noord-Nederland zijn verzoek om informatie afhandelde. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en de Politie Noord-Nederland.

Op 4 april 2023 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop het Erasmus MC hun verzoek om informatie afhandelde. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en het Erasmus MC.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Op 28 september 2022 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. Aanleiding voor de klacht was de gang van zaken nadat de journalist een verzoek om openbaarmaking van informatie indiende op 14 juli 2022 over QuTech bij de voorzitter van het College van Bestuur van de TU Delft.

Journalisten zijn niet tevreden over de afhandeling van Woo-verzoeken. Deze duurt vaak lang, levert soms weinig op en de communicatie kan volgens hen beter. Dit blijkt uit een onderzoek waaraan 256 journalisten deelnamen. Uit het onderzoek wordt duidelijk dat veel winst valt te behalen wanneer nauwer wordt samengewerkt tussen Woo-behandelaars en journalisten. Vertrouwen en tijdig (open) overleg zijn daarbij basisvoorwaarden.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Op 9 november 2022 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (hierna: de NVWA) de verzoeken om informatie behandelt. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen Stichting Wakker Dier en de NVWA.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Op 22 juli 2022 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) over de wijze waarop AZ haar Woo-verzoek in behandeling heeft genomen. Naar aanleiding van de klacht is er bemiddeld door het Adviescollege.

Op 21 november 2022 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding. Aanleiding voor de klacht was de wijze waarop de Inspectie Leefomgeving en Transport (hierna: de Inspectie) zijn verzoek om informatie afhandelde. Het Adviescollege is daarmee verzocht te bemiddelen tussen de journalist en de Inspectie.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding vindt het belangrijk dat de overheid snel meer informatie actief openbaar maakt, maar ziet dat de uitwerking hiervan de nodige uitdagingen met zich meebrengt. In deze brief doet het Adviescollege een aantal aanbevelingen om samen de voortgang van actieve openbaarmaking te bevorderen.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) stelt dat het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) ruimhartiger en effectiever moet zijn met het verstrekken van informatie over de besluitvorming rondom de coronapandemie (COVID-19). Dat kan en moet beter, zo schrijft het college in een advies dat is uitgebracht naar aanleiding van een klacht van een journalist over de afhandeling van Woo-verzoeken.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Op 11 augustus 2022 is een klacht ingediend bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) over de wijze waarop de gemeente Aa en Hunze zijn verzoeken om informatie afhandelde. De journalist verzocht de gemeente op 14 februari 2022 op grond van de Woo om informatie over het kappen en herplanten van gemeentelijke bomen over de periode 2016-2021.

Er komt een Verzamelwet voor onder meer wetstechnische wijzigingen van de Wet open overheid. Het Adviescollege heeft hier een wetgevingsadvies over uitgebracht. 

De Datagovernance verordening geeft onder meer regels voor hergebruik en het beschikbaar stellen van overheidsgegevens, wanneer die gegevens onderworpen zijn aan rechten van anderen. Het gaat dan over ontsluiting van niet openbare overheidsinformatie. 

Het Adviescollege heeft een advies uitgebracht over het concept wetsvoorstel voor de Uitvoeringswet. Dit wetsvoorstel regelt een aantal onderwerpen die in het Nederlands recht op grond van de Datagovernanceverordering moeten worden geregeld.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

Belangrijke overheidsinformatie staat al lang niet meer alleen in rapporten, nota’s of e-mails, maar óók in chatberichten.. Dat geldt zeker voor chatberichten van de politieke en ambtelijke top van overheidsorganisaties. Dat zijn immers personen in sleutelfuncties die bovendien druk bezet zijn en daardoor voor hun werk vaak hun mobiele telefoon gebruiken.

Wij vinden daarom dat hun chatberichten beschikbaar moeten blijven om te kunnen nagaan hoe dingen zijn gelopen. Niet alleen voor vragen van het parlement, maar ook voor informatieverzoeken van journalisten, van wetenschappers, belangengroepen, bedrijven en alle andere burgers. 

Direct naar het advies. 

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u hieronder de stukken van deze vergadering, uiterlijk twee weken na vaststelling. 

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u hieronder de stukken van deze vergadering, uiterlijk twee weken na vaststelling. 

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u hieronder de stukken van deze vergadering, uiterlijk twee weken na vaststelling.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.

De leden van het Adviescollege komen op regelmatige basis samen voor het collegeoverleg.

In het kader van actieve openbaarmaking vindt u de stukken van deze vergadering zo spoedig mogelijk toegevoegd.