Op deze pagina kunt u praktische informatie vinden en producten downloaden met betrekking tot de Samenwerkwijzer. Ook vindt u onderaan deze pagina de veelgestelde vragen terug.
Samenwerkwijzer voor Woo-behandelaars
De Samenwerkwijzer is een werkwijzer voor de Woo-behandelaar met praktische tips, voorbeelden en juridische uitleg om te komen tot goed contact en samenwerking tussen de Woo-verzoeker en -behandelaar.
De werkwijzer gaat uit van 5 uitgangspunten voor een goede Woo-afhandeling:
- Zet in op goed contact tijdens het hele proces
- Stel de informatiebehoefte van de verzoeker centraal
- Betrek de verzoeker bij de selectie van documenten
- Handel een Woo-verzoek zo snel mogelijk af
- Geef uitleg als informatie niet openbaar wordt gemaakt
Brochure voor Woo-verzoekers
Ontvangt u een Woo-verzoek? Dan is het belangrijk om de verzoeker goed te informeren over wat die kan verwachten tijdens het Woo-proces. Gebruik hierbij de voorlichtingsbrochure die door het ACOI is ontwikkeld. Deze informeert over de wijze waarop het verzoek wordt behandeld en wat van de verzoeker wordt verwacht. Het volgt dezelfde vijf uitgangspunten als de Samenwerkwijzer.
1. Wat is de Samenwerkwijzer?
De Samenwerkwijzer voor het behandelen van Woo-verzoeken is een werkwijzer om het goede contact en overleg tussen Woo-verzoekers en -behandelaars te ondersteunen. De Samenwerkwijzer geeft de Woo-behandelaar, aan de hand van vijf uitgangspunten, praktische handvatten en richting voor het initiëren en onderhouden van goed contact met de verzoeker. Daarbij wordt ook van de verzoeker verwacht dat deze zich redelijk opstelt en meewerkt.
Ook gaat de Samenwerkwijzer in op lastige situaties, bijvoorbeeld als goed contact met de verzoeker niet mogelijk is. Onderdeel van de Samenwerkwijzer is een voorlichtingsbrochure voor de Woo-verzoeker. Het ACOI adviseert alle overheidsorganisaties om de brochure op de Woo-pagina van hun website te plaatsen en mee te sturen bij de ontvangstbevestiging bij een Woo-verzoek.
2. Waarom is de Samenwerkwijzer ontwikkeld?
Met de Samenwerkwijzer wil het ACOI de afhandeling van Woo-verzoeken verbeteren. De praktijk laat zien dat het lang niet altijd eenvoudig is om tot een goede afhandeling van een Woo-verzoek te komen. Soms zijn Woo-verzoeken omvangrijk of is de vraag onduidelijk. Ook weten Wooverzoekers niet goed wat van hun wordt verwacht als zij een Woo-verzoek indienen. En daarnaast komt misbruik of oneigenlijk gebruik van de Woo voor. In de Samenwerkwijzer vind je voor al deze situaties praktische handvatten om de afhandeling van een Woo-verzoek in goede banen te leiden.
3. Voor wie is de Samenwerkwijzer bedoeld?
De Samenwerkwijzer is bedoeld voor Woo-behandelaars en andere medewerkers die bij het Wooverzoek zijn betrokken. Het ondersteunt het Woo-proces en het geeft richting aan het faciliteren van goed contact en overleg met de verzoeker. Elke Woo-behandelaar zou de Samenwerkwijzer en de vijf uitgangspunten daarom moeten kennen. De Samenwerkwijzer kan gebruikt worden als naslagwerk voor Woo-behandelaars of bij het inwerkprogramma van een nieuwe Woobehandelaar.
De voorlichtingsbrochure die bij de Samenwerkwijzer hoort, richt zich specifiek op het informeren van de Woo-verzoeker over de wijze waarop een Woo-verzoek aan de hand van de vijf uitgangspunten wordt behandeld en wat daarbij van de verzoeker wordt verwacht.
4. Wat zijn de vijf uitgangspunten voor een goede Woo-afhandeling?
5. Is het gebruik van de Samenwerkwijzer verplicht?
Het gebruik van de Samenwerkwijzer voor de behandeling van Woo-verzoeken is niet verplicht. Wel wordt het gebruik daarvan sterk aanbevolen door zowel het ACOI als het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Daarnaast komt het ministerie van BZK mogelijk met een Algemene maatregel van bestuur (AMvB) waarin wordt opgenomen dat overheidsorganisaties transparant moeten zijn over de wijze waarop zij een Woo-verzoek behandelen. Door het publiceren van de voorlichtingsbrochure kan nu al aan deze toekomstige verplichting worden voldaan.
6. Wat is de voorlichtingsbrochure voor Woo-verzoekers?
Een onderdeel van de Samenwerkwijzer is een voorlichtingsbrochure voor Woo-verzoekers. De voorlichtingsbrochure informeert Woo-verzoekers over de wijze waarop een Woo-verzoek aan de hand van de vijf uitgangspunten wordt behandeld en wat daarbij van de Woo-verzoeker wordt verwacht. Het ACOI adviseert alle overheidsorganisaties om de brochure op de website te plaatsen en mee te sturen bij de ontvangstbevestiging van een Woo-verzoek.
7. Mag mijn organisatie de voorlichtingsbrochure van het ACOI aanpassen?
Het Adviescollege vindt het belangrijk dat de vijf uitgangspunten breed worden gecommuniceerd, bijvoorbeeld op zoveel mogelijk overheidswebsites. Op die manier gaan de uitgangspunten echt leven bij overheidsorganisaties én bij Woo-verzoekers. Wij adviseren daarom om zoveel mogelijk gebruik te maken van de originele voorlichtingsbrochure van het ACOI. Hoe meer overheidsorganisaties gebruik maken van dezelfde brochure, hoe herkenbaarder deze wordt voor Woo-verzoekers. Bovendien is deze digitaal toegankelijk en direct klaar voor gebruik!
Tegelijkertijd kunnen wij ons voorstellen dat je de brochure iets wil aanpassen. Bijvoorbeeld om bepaalde context over je eigen organisatie toe te voegen. Of omdat je je eigen huisstijl of logo wil gebruiken. Om dit makkelijk te maken, vindt je op de website daarom ook de platte tekst van de brochure. Deze teksten kun je natuurlijk ook (her)gebruiken op je eigen website. Als je de tekst aanpast, zorg er dan voor dat de essentie van de vijf uitgangspunten bewaard blijft. Breng je grote tekstuele wijzigingen aan, voorkom dan dat de indruk ontstaat dat jouw variant van ACOI afkomstig is.
8. Is de voorlichtingsbrochure van het ACOI digitaal toegankelijk?
De voorlichtingsbrochure is digitaal toegankelijk gemaakt, bijvoorbeeld voor mensen met een visuele beperking. Deze is dus direct klaar om gepubliceerd te worden op de website.
9. Wordt de Samenwerkwijzer doorontwikkeld?
De Samenwerkwijzer is geen statisch document. Het ACOI wil dat de Samenwerkwijzer in de praktijk beproefd wordt. Opgedane ervaringen, opmerkingen of suggesties zijn dan ook zeer welkom. Indien nodig zal de Samenwerkwijzer op basis daarvan aangepast worden. Ook veranderingen in wetgeving kunnen aanleiding zijn om de Samenwerkwijzer in de toekomst aan te passen.
10. Hoe is de Samenwerkwijzer tot stand gekomen?
De Samenwerkwijzer is samen met Woo-behandelaars en Woo-verzoekers tot stand gekomen. Het ACOI advies 'Wat kan ik voor u doen?' is de aanleiding voor de Samenwerkwijzer. Tijdens verschillende (co)creatie- en validatiesessies is de Samenwerkwijzer in nauwe samenwerking met overheidsorganisaties ontwikkeld. Daarnaast zijn journalisten, maatschappelijke organisaties en andere (potentiële) Woo-verzoekers betrokken geweest. Wij willen iedereen die aan de Samenwerkwijzer heeft bijgedragen dan ook bedanken.
11. Ik heb input geleverd via een validatiesessie of de online consultatie. Wat is er met deze input gebeurd?
Tussen 17 april en 15 mei 2025 konden Woo-behandelaars en (toekomstige) Woo-verzoekers via een open online consultatie reageren op een concept van de Samenwerkwijzer. Via de website van het ACOI zijn enkele vragen voorgelegd, gericht op de toepasbaarheid en de begrijpelijkheid van de werkwijzer. Daarnaast zijn er validatiesessies georganiseerd: vier fysieke sessies voor Woo-behandelaars (in Deventer, Den Haag, Groningen en Tilburg) en één online sessie voor journalisten. Ook via deze weg konden betrokkenen punten inbrengen over de toepasbaarheid en begrijpelijkheid van de werkwijzer.
Het consultatieverslag geeft op hoofdlijnen een weergave van de reacties en hoe deze zijn verwerkt in de Samenwerkwijzer.
12. Welke ACOI-werkwijzers zijn er nog meer?
Om de toepassing van de Woo te bevorderen publiceert ACOI zogeheten ‘Werkwijzers’. Een Werkwijzer is een niet-bindende aanbeveling die bedoeld is om effectieve werkwijzen in de praktijk te bevorderen (In de Woo vermeld als ‘richtsnoeren’). Naast de Samenwerkwijzer heeft het ACOI ook een werkwijzer uitgebracht voor inzage onder geheimhouding. Daarnaast ontwikkelt het ACOI werkwijzers die zich specifiek richten op het samen met de Woo-verzoeker selecteren van documenten en het betrekken van derden in het Woo-proces.
Het ACOI ontwikkelt deze werkwijzers samen met het werkveld van Woo-professionals, journalisten, onderzoekers en andere belanghebbenden. Voor de doorontwikkeling van werkwijzers maakt het ACOI gebruik van allerlei vormen van feedback en contact met Woo-professionals, maar in het bijzonder benut het ACOI daarvoor de leerkringen.
13. Lost de SWW alle knelpunten van de Woo op?
De Samenwerkwijzer lost niet alles op. Het bevordert de menselijke kant van de uitvoering, namelijk contact en goede samenwerking tussen behandelaars en verzoekers. Hierop inzetten is volgens ACOI het fundament en altijd mogelijk, ongeacht de staat van de informatiehuishouding, de cultuur van een organisatie en de positionering of omvang van het Woo-team.
Om te kunnen leveren, om behulpzaam te zijn en afspraken met verzoeker na te komen, moet de behandelaar mandaat en middelen hebben. Zie daarvoor ook het advies 'Wat kan ik voor u doen?'. Er kan echter in de organisatie van alles spelen waardoor dat niet goed lukt. Soms zijn het ‘grote’ dingen, zoals een niet goed werkende informatiehuishouding of een gesloten bestuurscultuur. Die verander je niet van de ene op de andere dag. Sommige problemen laten zich wel oplossen, zolang er maar oog en oor voor is. Hoofdstuk 4 van de Samenwerkwijzer gaat hierop in. ACOI is zich ervan bewust dat ook aan die factoren gewerkt moet worden en dat er veel meer over te zeggen valt. We blijven dat doen via adviezen aan regering en parlement, met werkwijzers en kennisbevordering.