Ik ben Haady Hassan en studeer Informatiekunde aan de Universiteit van Amsterdam. Voor mijn afstudeerstage kreeg ik de kans om onderzoek te doen bij het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI). Hoewel mijn studie vooral draait om data, algoritmes en large language models (LLM’s), vond ik het juist interessant om deze kennis te verbinden met de Wet open overheid (Woo). Via mijn scriptiebegeleider kreeg ik dit onderwerp aangereikt, met de vraag hoe vroegtijdig contact met verzoekers en de verantwoording van de zoekslag verbeterd kunnen worden.

Vanaf het eerste moment voelde mijn stage bij ACOI als een warm bad. De open en toegankelijke cultuur zorgde ervoor dat ik mij snel thuis voelde.

Advisering

Al vroeg kreeg ik de kans om mee te kijken met het team Advies, dat bezig was met de ontwikkeling van de Samenwerkwijzer. Ik heb een stukje in dit proces kunnen meelopen en mocht aanwezig zijn bij een validatiesessie, wat mij een goed beeld gaf van hoe zo’n traject in de praktijk verloopt.

Bemiddeling

Daarnaast maakte ik kennis met het team Bemiddeling. Ik hoorde hoe zij te werk gaan en mocht meedenken over een casus. Dat gaf mij een waardevol kijkje achter de schermen in hoe een adviescollege opereert en hoe verschillende teams elkaar aanvullen.

Collegiaal

Wat mijn stage extra leuk maakte, was de mate van ondersteuning die ik kreeg. Collega’s dachten actief mee wanneer dat nodig was en boden veel ruimte om vragen te stellen. Ook kon ik gebruikmaken van hun data als secundaire bron, wat mijn onderzoek een stevige basis gaf. Bovendien had ik direct toegang tot veel expertise over de Woo, waardoor ik mijn ideeën gemakkelijk kon voorleggen en aanscherpen. Dat hielp mij niet alleen om mijn onderzoek verder te brengen, maar ook om te leren hoe je inzichten vertaalt naar de praktijk.

Onderzoek

Mijn onderzoek richtte zich op twee onderdelen van de Wet open overheid (Woo): het effect van vroegtijdig contact met verzoekers en de manier waarop de zoekslag, oftewel de zoektocht naar documenten, wordt verantwoord in eindbesluiten.

Uit de resultaten blijkt dat vroegtijdig contact vaak wordt ingezet voor praktische zaken, terwijl het relationele aspect, zoals vertrouwen opbouwen en het motief van de verzoeker begrijpen, vaak onderbelicht blijft. Juist persoonlijke en inhoudelijke afstemming kan leiden tot meer wederzijds begrip en een positiever proces.

Ook de verantwoording van de zoekslag laat vaak te wensen over. In veel besluiten blijft onduidelijk waar gezocht is, welke zoektermen zijn gebruikt en welke keuzes zijn gemaakt. Om dit te verbeteren heb ik een model ontwikkeld waarmee bestuursorganen hun zoekslag systematisch en navolgbaar kunnen verantwoorden. Zo wordt duidelijker hoe resultaten tot stand komen.

Afronding

Twee dingen neem ik in het bijzonder mee uit mijn tijd bij ACOI. Ten eerste heeft het mijn beeld van werken bij de overheid veranderd: ik heb ervaren dat het niet alleen inhoudelijk uitdagend is, maar ook leuk en dynamisch. Dat maakt dat ik in de toekomst zeker overweeg om zelf bij de overheid aan de slag te gaan. Daarnaast heeft de stage mij geïnspireerd voor mijn masterscriptie, waarin ik wil onderzoeken hoe adviezen van adviescolleges daadwerkelijk doorwerken in beleid.

Dit artikel is geschreven door:
Haady Hassan
Stagiair ACOI

Download hier de samenvatting van het onderzoek 'Wet open overheid: een zoekslag naar contact en verbetering'

Download hier het volledige onderzoek.